Czego oczekujemy od samosteru? Przede wszystkim skutecznego działania i niezawodności. Lepiej używać prostej konstrukcji która doprowadzi nas do mety niż skomplikowanej która zawiedzie w połowie drogi. Podczas regat Setką przez Atlantyk zastosowano jeden samoster z płetwą wspomagającą na krawędzi spływu steru, dwa samostery typu servo-pendulum i osiem najprostszych samosterów działających bezpośrednio na rumpel. Wszystkie samostery były wykonane samodzielnie. Zawiódł tylko jeden servo-pendulum. W połowie Atlantyku nie wytrzymał obciążeń na dużych falach i przy silnym wietrze. Prowadzący na drugim etapie Kacper Kania stracił pozycję i ręcznie sterował do mety którą przeciął jako drugi. Najprostsze samostery mieli zwycięzcy Setką przez Atlantyk 2012 i 2016 - Szymon Kuczyński i Lech Stoch.
Poniżej na fotografiach i rysunkach pokazuję taki najczęściej stosowany samoster. Pracował na ośmiu Setkach startujących w SpA a na Skwarku był samosterem zapasowym. Nie jest szczególnie wrażliwy na zmiany wiatru ani precyzyjny. Ma jednak najważniejsze zalety, jest prosty i niezawodny. Jest przy tym tani i można go zbudować w czasie mniejszym niż jedna godzina. Budowa jest bardzo prosta i każdy sobie z nią poradzi. Koszt znikomy. Jedna rurka, dwie listewki, dwa kawałki sklejki, dwie zawleczki i dwie podkładki mogą Was przeprowadzić przez ocean.
Zapasowy samoster "Skwarka"
Samoster rozłożony i schowany w forpiku
Dwa klocki z twardego drewna służą do osadzenia osi samosteru. Osią jest rurka ze stali AISI316 o średnicy 25mm i grubości ścianki 1,5mm.
Budowa samosteru
Wiele rzeczy można rozwiązać indywidualnie. Na przykład sklejkę 4mm mozna zastąpić arkuszem poliwęglanu komorowego.
Wymiary
Na obwodzie koła wiercimy otwory co 5 lub 10 stopni. Linkę mocujemy małą szekielką lub przetyczką. Zakładanie linki na rumpej może ułatwić niewielki kawałek lekkiego łańcuszka nakładany na osadzoną w rumplu obciętą śrubę.
Aby samoster działał dobrze trzeba zadbać o ustawienie zawiasów tak by poruszały się bez dużych oporów oraz o prawidłowe zrównoważenie steru. Siła na sterze Setki powstaje ok. 35 mm za osią obrotu. Moment tej siły jest niewielki a praca samosteru lekka. Żeby tak było trzeba, prawidłowo zamontować zawiasy do płetwy steru.
